Oehoe-territoria in Drenthe en Fryslân in 2022'

04-10-2022 21:41
In 2019 broedde voor het eerst een Oehoe-paar in Drenthe. In het Drents-Friese Wold brachten ze drie jongen groot. Sindsdien komen er meer en meer waarnemingen uit Drenthe. in 2022 jaar telden we 7 territoria. Dit lijkt een forse toename maar past in de landelijke trend. Het gaat goed met deze nachtelijke jager. Over de grens in Duitsland zijn de traditionele broedplaatsen zoals steen-, grind- en zandgroeves al jaren bezet. Hierdoor zijn ze gaan broeden op niet voor de hand liggende broedlocaties zoals; midden in steden, in hellingbossen en zelfs op industrieterreinen. Hier broeden ze dan op oude roofvogelnesten, silo's, gebouwen, of gewoon op de grond. Dat deze toename vroeg of laat ook in Drenthe merkbaar zou worden leek een kwestie van tijd.
*Het paar van het Drents-Friese Wold had dus in 2019 drie jongen. In 2020 zaten er twee jongen op een oud roofvogelnest. Het nest met jongen was in dit jaar uit de boom gewaaid. De jongen de val hadden overleefd en zaten tegen de stam van de nestboom. Ze waren te jong om te vliegen maar vreemd genoeg waren ze een week later verdwenen. Wat hier is gebeurd blijft een raadsel.
Ook in 2021 verkoos dit paar een oud roofvogelnest en ook dit jaar viel het nest met (minimaal) twee jongen uit de boom. Van de jongen ontbrak elk spoor. In 2022 is het nest in de eifase mislukt. De reden hiervoor is niet bekend.
*In december 2020 werd er in een bosgebied in West-Drenthe een roestende Oehoe waargenomen door Florian Bijmold. In 2021 en 2022 is deze mannelijke Oehoe regelmatig gehoord (door o.a. René Nauta en Joris Driehuis). Waarschijnlijk gaat het hier om een (nog) ongepaard dier.
*Bij een bedrijf in Midden-Drenthe had een oehoe-paar dit jaar twee jongen op een vreemde nestplek. Beide jongen zijn uitgevlogen. Op 16 juni werd ik 's avonds gebeld dat één van de jonge Oehoes onderin een silo was beland (zie foto). Toen ik de volgende ochtend bij het bedrijf aankwam hadden medewerkers al een ladder in de silo geplaatst. Ze hesen me zelfs in een valgordel zodat ik veilig de jonge Oehoe kon 'bevrijden'.
Mijn contactpersoon vertelde dat ze ook al in 2021 van deze ongebruikelijke nestplek gebruik hadden gemaakt. Toen kwamen er ook twee jongen groot.
*Op een andere locatie in Midden-Drenthe werd vanaf het voorjaar regelmatig een Oehoe gehoord. Op de avond van 23 juni riep de Oehoeman na nabootsing van een Oehoe. Even dachten we ook een Oehoevrouw te horen maar dit konden we niet uitsluiten. Op 3 augustus werd wederom een Oehoeman gehoord door de nachtvlinderende Ben van As.
*Op een silo bij een bedrijf in West-Drenthe hebben oehoes al twee jaar een broedpoging ondernomen. Een medewerker vertelde me dat in 2022 het nest met twee eieren was verlaten. In 2021 kwam dit paar niet verder dan 1 ei volgens hem. Ondanks, of meer dankzij de goede bedoelingen van deze medewerker heeft dit paar nog geen jongen kunnen grootbrengen. De waarnemer die overdag eieren ziet van een Oehoe is hoogstwaarschijnlijk ook de verstoorder. Een oehoe vliegt bij menselijke verstoring van het nest en komt vaak pas 's avonds terug. Meestal is dit te laat en zijn de eieren al te veel afgekoeld. Hoewel het contact met dit bedrijf in het begin stroef verliep lijkt er nu toch een samenwerking mogelijk. Hopelijk kunnen we met goede voorlichting dit soort verstoring in de toekomst voorkomen.
*Op een locatie in Zuidwest-Drenthe hoorde ik op 14 september 2021 een roepende Oehoeman. Even later gevolgd door een roepende vrouw. Tot mijn verbazing begon er een kwartier later een jonge oehoe te 'bedelen'. We hebben de (oude) nestplek niet kunnen vinden. In 2022 waren zowel man als vrouw aanwezig en ondanks dat er veelvuldig is gezocht, kon een broedsel niet worden vastgesteld. Ook deze Oehoes zitten veilig op een voor publiek afgesloten terrein.
*Op een industrieterrein in Zuidoost-Drenthe wist een Oehoepaar in 2020 één jong groot te brengen. In 2021 kwam dit paar niet tot broeden. Het afgelopen broedseizoen was weer succesvol voor dit paar en wisten ze eveneens één jong groot te brengen (zie foto).
*De laatste locatie is een groot bosgebied in Zuidoost-Drenthe. Hier werd in de herfst van 2021 regelmatig roepende oehoes gehoord. Dit paar is waarschijnlijk verstoord door grootschalige houtkap. In 2022 zijn er nog wel braakballen gevonden maar we konden geen territorium vaststellen. Het paar lijkt te zijn verhuisd.
En dan Fryslân.
Via een boswachter kregen we te horen over een aanwezig Oehoepaar in een bosje in Zuidoost-Fryslân. Tijdens een bezoek vonden we inderdaad plukresten van Oehoe. Op de wortelkluiten van enkele omgewaaide bomen vonden Widmar van der Meer en ik de resten van Houtduif en Wilde eend. Een buurtbewoner vertelde dat hij inderdaad regelmatig een Oehoe hoorde roepen. Even later kwamen we in gesprek met een andere buurtbewoner. Deze man vertelde doodleuk dat de oehoes bij hem in de tuin hadden gebroed maar het legsel hadden verlaten. De tuin bleek meer een natuurterrein en boven in een soort schuur zou de oehoevrouw twee eieren hebben gelegd. We beklommen de schuur en de verbazing was groot toen we in een hoekje de twee verlaten eieren zagen (zie foto). De verbazing was nog groter toen we zagen dat ze een schapenvel als nestplek had gekozen. Dit is niet alleen het eerste geregistreerde broedgeval van Fryslân maar waarschijnlijk ook het eerste legsel ooit van een Oehoe op een schapenvel, waar dan ook. Ze blijven je verbazen.
Excuses voor de vage locatiebeschrijvingen hierboven. De reden hiervoor is dat we de bedrijven waar oehoes broeden discretie verzekeren. Dit vooral om nieuwsgierige vogelaars op afstand te houden. Hoewel het aantal toeneemt blijft de Oehoe een verstoringsgevoelige soort. Om deze reden houden we ook de rest van de locaties vaag.
De medewerkers van de bedrijven waar de oehoes broeden zal ik om discretieredenen niet noemen maar ik wil deze mensen zeer bedanken voor hun welwillendheid om deze vogels te helpen. De volgende mensen wil ik graag bedanken voor hun bijdrage. Arjen de Haan, Ben van As, Florian Bijmold, Gejo Wassink, Joris Driehuis, Marcel Spijkerman, Pauline Arends, Peter Venema, Raya Strikwerda, René Nauta, Richard Speelman, Roelof Speelman, Widmar van der Meer en Willem van Manen.
 
Hans Hasper